In memoriam Paus Benedictus XVI

Op de laatste dag van het oude jaar is paus Benedictus XVI overleden in de leeftijd van 95 jaar. Als hoofd van de congregatie van de geloofsleer is hij altijd de rechterhand geweest van de H. Paus Johannes-Paulus II. In 2005 werd hij tijdens het toenmalige conclaaf gekozen als zijn opvolger. Hij nam de naam aan van Benedictus.

Deze naam herinnert aan zijn voorganger Benedictus XV, die zich heeft ingespannen om de vrede te bewerken ten tijde van de Eerste Wereldoorlog, maar ook doet de naam denken aan Benedictus van Nurcia, de stichter van de benedictijnen en beschermheilige van Europa. De spirituele beweging die de heilige Benedictus in gang heeft gezet, van de navolging van Christus en de beleving van zijn evangelie heeft een heel grote en positieve bijdrage geleverd in de ontwikkeling van het Europese continent.

En zo kennen wij paus Benedictus XVI als een aan God toegewijde mens, die de kerk in een geest van bescheidenheid, maar wel met vasthouden aan de waarheid van het geloof, en meer nog vasthoudend aan Jezus Christus heeft willen leiden.

Gedurende zijn pontificaat heeft hij het niet gemakkelijk gehad. Eer waren grote problemen op te lossen, zoals de hervorming van het Romeinse bestuursapparaat, de sanering van de Vaticaanse Bank, maar ook de gevolgen van het seksueel misbruik. Paus Benedictus heeft daarvoor ook excuses gemaakt naar de slachtoffers. Al met al maakte al deze kwesties dit zijn pontificaat alles behalve gemakkelijk.

Maar bovenal was paus Benedictus in een verkondiger van het evangelie, iemand die de Blijde Boodschap van Jezus wilde beleven en ook verkondigen. Uiteindelijk hebben van zijn hand drie encyclieken (pauselijke brieven over de katholieke leer) rond de theologale deugden: de liefde en de hoop het licht gezien. Paus Benedictus had het voorwerk gedaan voor de encycliek over de derde theologale deugd, het geloof, uitgebracht door paus Franciscus. In zijn encycliek Caritas in Veritate zet paus Benedictus uiteen, dat juist onze verbondenheid in liefde met God ons in staat stelt om ons in dienst te stellen van onze medemensen, bijzonder van hen die in nood verkeren. Vele theologische geschriften heeft hij als priester, kardinaal en paus ons nagelaten. Heel bijzonder vind ik persoonlijk de trilogie die hij geschreven heeft over Jezus van Nazareth; drie boeken over het leven en de leer van Jezus, over zijn geboorte, zijn lijden en opstaan uit de doden. Paus Benedictus verstaat daarbij de kunst om diep theologische gedachten over Jezus Christus op een verstaanbare manier door te geven. En zo brengen deze en andere geschriften die hij ons heeft nagelaten in contact met de persoon van Jezus Christus, door wie hij innerlijk geraakt was en van wie hij de verkondiger en navolger was in diepe verbondenheid, als mens van gebed.

In dankbaarheid mogen we terugdenken aan deze herder, groot in bescheidenheid, die het schip van de Kerk als geestelijke stuurman in moeilijke tijden naar Jezus heeft willen voeren. Moge de rijke schat van zijn theologische studies en verdieping en het persoonlijke voorbeeld van paus Benedictus ons allen inspireren in de navolging van Jezus Christus.

Laten we bidden dat paus Benedictus na zijn vruchtbare werk voor de wereldkerk moge rusten in vrede

Pastoor Sjef van der Maazen